Hoe bijzonder Chernobyl? (9 oktober 2013)

Chernobyl, 6 oktober. 

Als de wekker me net iets te vroeg weekt weet ik het zeker.  Vandaag is, wordt, een dag om nooit meer te vergeten. Chernobyl. 
Ietwat overenthousiast stap ik het bedje uit en marcheer naar de douche. 

Vervelend aan deze huizen hier is dat het zeker vijf aan tien minuten duurt voor het eerste warme water de vijfde verdieping bereikt.  Dit is alleen 't geval wanneer je de eerste bent die gaat douche. Het is redelijk vroeg dus ik ben de gelukkige. Het laat me k... (Pff)

Een bakkie instantpleur, twee zure Oost-Europese  broodjes met Nutella en hoppa die taxi in. De taxi brengt in slechts tien minuten, met heerlijke ochtendhousemuziek op de achtergrond, ons bij het vertrekpunt. Uiteraard veel te vroeg. Maar ik kan niet wachten!!!

Een busje gevuld met 18 personen is onderweg. Vandaag zijn wij op elkaar aangewezen en spelen we met z'n allen ramptoeristje. 
De twee uur durende rit wordt aangenaam genaakt door een documentaire, een hele goed trouwens, genaamd "True Battle of Chernobyl". 
Als de documentaire is afgelopen bereiken we Dytyatky checkpoint. Streng verboden om hier foto's te maken van de bewakers en van de checkpoint zelf. 

Hier ontmoetten we Nikolaj, onze gids vandaag. 
Nog een paar meter en daar is het gebied. Na de paspoortcontrole zet ik mijn eerste stap in de zone. 

'Ik ben gewoon ik f*cking Chernobyl !!!! Aaahh..' Zeg ik in mezelf. 

Via een veilig stadje genaamd Zalissya rijden we richting de kern (zo makkelijk, de kern) van de zone. 

De eerste kilometers staar ik uit het raam.  Zonder een woord uit te brengen is staren hetgeen ik doe. Ik denk aan de geschiedenislessen van een paar jaar terug. Ik denk aan ervaringen van mensen uit mijn omgeving. Ik denk aan hoe het zou moeten geweest voor de mensen hier. Er zijn te veel gedachtes aan spoken in mijn bovenkamer. Ik moet stoppen en ervaren. 

We stoppen in de stad Chernobyl om bij 't momument van de eerste 28 plaatselijke overleden brandweermannen een paar foto's te nemen. Het monument draagt de naam "To Those who Saved the World".  
Als Japanners in de lente rijdend door de bollenstreek stappen we uit en maken we foto's terwijl Nikolaj ons van informatie voorziet. 

Het is apart om te zien dat er bij het monument ook nog een actieve brandweerkazerne is. Erg apart en ergens ook wel ontzettend logisch. Bosbranden en vuurtjes kunnen ook hier ontstaan. Ook hier moeten deze toch echt geblust worden! 

In de stad Chernobyl bekijken we ook nog een aantal radioactieve, gebruikte, robots. Heel bijzonder zo knullig gemaakt en toch zo belangrijk geweest in die tijd. 

Via een tweede checkpoint, Leliv checkpoint, naar een achtergelaten kindertehuis. 

Vlak voor het betreden van het huis laat Nikolaj nog even zien wat nou zojuist deze plek zo gevaarlijk maakt. Het is onvoorspelbaar, met een vijand die je niet kan zien. 
Hij laat de stralingsmeter links van een boom dalen naar de grond. Er is niks aan het handje hier. Als hij vervolgens de meter, slechts een meter (Pff) verplaatst zien we de teller oplopen van 0,3 tot ongeveer 12. 
Een hartslag later beginnen ik te beseffen wat ik zojuist gezien heb. Terwijl er een rilling van mijn onderrug naar nek klimt loop ik richting het huis. 
Vijftien minuten mogen we, zelfs binnen, rondlopen, onderzoeken en bekijken. Als een kind in een snoepwinkel, zo opgewonden, ga ik direct spelen met mijn camera. Confronterend en heel speciaal. 

Als we ons bewegen richting reactor Nr. 4 rijden we langs twee onafgemaakte koelingstorens van reactor Nr. 5 & 6.
De achtergelaten met roest beklede  hijskranen er omheen maken het hele aanzicht erg angstaanjagend. 

Op een afstand van zo een duizend meter zien we Nr. 4. De schoorsteen/schacht torent boven de overkapping uit. 
Daar kwam 26 april 1986 bijna een kilometer hoge vuurexplosie omhooggeschoten. Als ik plaats maak om me voor te stellen hoe dat eruit moest zien is er kippenvel over m'n gehele lichaam. Ik tril één a twee keer het gevoel weg, stamp met m'n voetjes op de grond en stap de bus in. 

Stampen?
Ja, stampen! 

Voor het betreden van de bus moeten we stampen. Dit verkleint de kans radioactief spul op je schoenen mee de bus in te nemen. 
Althans als we Nikolaj moeten geloven. Ik naïef, onschuldig  en onwetend geloof het helemaal en luister braaf.

Een kwartier later staan we op slechts 200 meter van de beruchte reactor af. 
Ik kijk, bewonder en kijk nog een keer. Gedachtes dwalen, alweer, door m'n hoofd. Een halve minuut later krijg ik een droge tong en met een bek vol tanden sluit ik mijn, eerder opengevallen, mond. Woorden zijn hier ver te zoeken. Ik had er even geen. Bizar. 

Een aantal arbeiders zijn bezig de originele overkapping af te bouwen. Op steenworp afstand aan de andere kant werkt men aan een mega-overkapping. Over drie jaar is er van het beeld dat er nu te zien is niets meer te zien. 
Zonde voor de toekomstige ramptoeristen, geen probleem meer voor mij, toch? 

Via het rode bos, waar normale dennenbomen hier een vuur rode schorst hebben, rijden we naar "de verlaten stad". 

Pripyat, op het moment van de ontruiming slechts 17 jaar oud. 17 jaar en dan verlaten worden. Dat is toch veel te jong voor een stad? 
De gebouwen, de wegen, eigenlijk alles is inmiddels weer van moedernatuur. De bomen groeien in, rond en zelfs op gebouwen. 
Iedere keer als de winter is geweest is er minder van de mens en meer van de natuur. 
Het meest indrukwekkende, hier, is de stilte. Geen geluiden om ons heen. Het vermogen van de natuur om klappen zoals deze boven te komen, non de ju. De prachtig herfstkleurige bladeren maken het geheel extra bijzonder. De wandeling is echter meer dan een zondagse herfstwandeling. De zon, de bladeren en rust. Prachtig en eng.  

'Wij maken slechts kapot wat wij zelf ooit geschapen hebben' 

Met deze gedachte gluur en bewonder ik het mos. Het mos groeit, vindt zijn weg en doet de mens hier langzaam verdwijnen. Ontzettend gaaf glinsterend groen kleurt het mos in de zon. 

Zo mooi en zo onwijs radioactief...